NBP | mennica | www.metalmarket.eu
NBP
Historia powstania
Początki istnienia Narodowego Banku Polskiego sięgają stycznia 1924 roku, kiedy to sejm chcąc przeciwdziałać hiperinflacji uchwalił reformę walutową. Zaledwie trzy miesiące później marka polska została zastąpiona przez złotego, który był poprzednikiem aktualnej jednostki pieniężnej. Zadanie to realizował Bank Polski, który z biegiem lat przekształcił się w znany nam dziś Narodowy Bank Polski.
Statut instytucji ustanowiono 20 stycznia 1924 roku i nadano mu wówczas wyłączne prawo do emisji banknotów. Bank Polski funkcjonował jako prywatna spółka akcyjna, co miało zagwarantować mu niezależność działania. Akcje banku objęło 176 tys. akcjonariuszy. Co ciekawe, Skarb Państwa posiadał zaledwie 1% akcji. Oficjalne rozpoczęcie działalności Banku Polskiego miało miejsce 28 kwietnia 1924 roku. Zarządzał nim pięcioosobowy komitet, któremu przewodniczył Stanisław Karpiński – późniejszy prezes. Początki jego funkcjonowania były pełne wyzwań, gdyż Polska zmagała się wówczas z bardzo wysoką inflacją i licznymi kryzysami. Kurs złotego udało się ustabilizować dopiero w 1927 roku. Stan ten utrzymywał się do końca okresu międzywojennego.
W 1945 roku oficjalnie rozpoczął działalność Narodowy Bank Polski, który w dużej mierze bazował na doświadczeniu i wiedzy pracowników Banku Polskiego. NBP przyjął wprawdzie zasady działanie zapisane w statusie Banku Polskiego, jednak szybko pojawiła się konieczność ich zmiany, co było konsekwencją wprowadzenia gospodarki centralnie planowanej.
Do istotnych zmian doszło dopiero pod koniec lat 80. Był to czas wielu reform, które przywróciły złotemu funkcję narodowego pieniądza, a NBP powierzono odpowiedzialność za utrzymywanie jego wartości. W 1997 roku powołano do życia Radę Polityki Pieniężnej, a także Komisję Nadzoru Bankowego i Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego – wszystko po to, by właściwie dbać o krajową walutę oraz stabilność systemu finansowego.
Ciekawostka
Narodowy Bank Polski przy pomocy monet i banknotów stara się opowiadać historię naszego kraju. Upamiętniać ważne osoby, miejsca i wydarzenia. Misję ta realizuje również poprzez organizowanie najróżniejszych wystaw numizmatycznych, które pozwalają na zapoznanie z najrzadszymi i najcenniejszymi monetami, które wydano na przestrzeni lat. Doskonałym przykładem jest stała wystawa numizmatyczna prezentująca historię polskich banknotów i monet, którą bezpłatnie można podziwiać w dni robocze w gmachu Centrali NBP w Warszawie, przy ul. Świętokrzyskiej 11/21. W siedzibie Narodowego Banku Polskiego nierzadko podziwiać można również najróżniejsze wystawy czasowe.
Wielkość produkcji
NBP nie jest mennicą, ale podmiotem zlecającym produkcję monet zarówno obiegowych, jak i kolekcjonerskich innym podmiotom. Tylko w ubiegłym roku na zlecenie NBP wybito niespełna 40 milionów monet 5-złotowych, niespełna 41 milionów monet 2-złotowych i ponad 32 miliony monet 1-złotowych. Wybito również niemal 700 milionów monet o nominale 50, 20,10, 5, 2 i 1 groszy.
Niezwykle bogata jest również kolekcja monet kolekcjonerskich i okolicznościowych, których produkcję NBP zleca w celu upamiętnienia ważnych postaci i wydarzeń historycznych. Monety bite są ze złota lub srebra, a dodatkowo często uzupełnione innymi materiałami, które kojarzą się z Polską – np. bursztynem czy krzemieniem pasiastym. Plan emisyjny na rok 2022 zakłada produkcję aż 23 monet okolicznościowych w nakładzie wynoszącym na ogół od kilkuset do kilkunastu tysięcy egzemplarzy. Wyjątek od reguły stanowią monety: Odkryj Polskę – Klasztor pobenedyktyński na Świętym Krzyżu (1 mln sztuk), Odkryj Polskę – Zamek w Mosznej (1 mln sztuk) czy Ochrona polskiej granicy wschodniej (80 tys. sztuk).
Najpopularniejsze produkty
Sądząc po historycznych i szacowanych wolumenach emisji dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów cieszy się przede wszystkim kolekcja Odkryj Polskę, która ma za zadanie przybliżać nie tylko ważne dla Polski miejsca, ale również wydarzenia. Monety bite w ramach serii mają rozmiar standardowych monet obiegowych o nominale 5 złotych. Każdego roku na rynek trafiają dwie nowe monety.
Interesujące monety znaleźć można również w kolekcji Wielcy polscy ekonomiści, która zadebiutowała w 2017 roku i obejmuje obecnie kilkanaście ciekawych egzemplarzy. Wszystkie wykonano ze srebra wysokiej próby, metodą lustrzanego stempla w nakładzie od 10 do 15 tysięcy sztuk. W ofercie NBP nie brak również monet poświęconych zabytkom kultury, wielkim aktorkom, historii polskiej muzyki rozrywkowej, a nawet polskim klubom piłkarskim.
